„Chłopi” to najbardziej znana powieść Wł. St. Reymonta, w której autor stworzył bogaty obraz łowickiej wsi: ludzi i przyrody. Pisana w latach 1901–1908, (wydana osobno w czterech tomach – tom I i II w roku w 1904 roku, tom III – w 1906 roku, a tom IV – w 1909 roku). Opublikowana w formie książkowej w latach 1904–1909. Przyniosła pisarzowi kilka prestiżowych nagród: Nagrodę Lewentala (1909 r.), Nagrodę im. M. Reja (1917 r.), a przede wszystkim literacką Nagrodę Nobla (1924 r.).
Jednym z najpiękniejszych wydań „Chłopów” jest to z 1928 roku. Książkę wydało wydawnictwo Gebethner i Wolff. Wspomniana firma księgarska, w początkach swojej działalności nie odnosiła spektakularnych sukcesów wydawniczych, jednak w miarę upływu lat i własnego rozwoju, zaczęła wyróżniać się w aspekcie edytorskim. W okresie dwudziestolecia międzywojennego książki, sygnowane charakterystycznym logo z sową i inicjałami „G i W”, znajdowały się niemal w każdym polskim domu. Gebethner i Wolff publikowali woluminy o różnej wartości, zarówno te tanie, jak i te dla bardziej zamożnych bibliofilów. Wszystkie cechowała jedna rzecz – zawsze były świetnie przygotowane edytorsko. Wydawnictwo specjalizowało się w literaturze narodowej. Właśnie tu w 1928 roku zostało opublikowane wyjątkowo udane wydanie „Chłopów”.
Najbardziej okazała, piękna edycja powieści, to zarazem jedna z najładniejszych polskich książek ilustrowanych. Wydana w formacie 30cm x 23cm jest pięknie drukowana dużą czcionką, na dobrym papierze. Wydana na płótnie koloru bordo posiada liczne ozdobne inicjały i winiety graficzne w tekście, przed każdą ilustracją bibułki ochronne z cytatami z powieści .
Strona graficzna książki to wspólne dzieło Apoloniusza Kędzierskiego (1861-1939) i Zygmunta Kamińskiego (1888-1969). Artyści sprawili, że wydanie to stało się wyjątkowo luksusowe. Apoloniusz Kędzierski namalował do niego cykl 20 akwarel obejmujących pejzaże i sceny rodzajowe z życia wsi, reprodukowane na barwnych tablicach. Stały się one jego najważniejszą pracą ilustratorską.
Kamiński – malarz, rysownik i grafik- zaprojektował okładkę, kartę tytułową, inicjały i liczne ozdoby graficzne w tekście z motywami zaczerpniętymi ze sztuki ludowej. W sumie w książce jest 75 ozdób artysty. Prace obu artystów świetnie się uzupełniają tworząc dzieło niezwykłe.
Poniżej fotografie opisanego wydania.
Bibliografia:
- https://sztuka.agraart.pl/licytacja/329/21798 [dostęp 04.05.2020]
- https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/chlopi/ [dostęp 04.05.2020]
- Źródło: Rzeczpospolita Rzecz o historii Gebethner i spółka: Historia wielkiego wydawnictwa. Publikacja: 19.11.2017 [dostęp 04.05.2020]